Архив метки: Илбэнэ

Улуу Кыайыы 77 сылыгар

Ыам ыйыҥ 9 күнэ киһи аймахха сүдү суолталаах күн буолар. 1945 сыллаахха Сэбиэскэй Армия фашисткай халабырдьыттартан дойдуну босхолообута. Ол кэмтэн ыла сыл аайы Улуу Кыайыы күнүн ахтан-санаан ааһабыт, “Ураа” хаһыытыыбыт, олохторун толук уурбут саллааттарга сүгүрүйэбит, сэрии кыттыылаахтарын уруйдуубут-айхаллыыбыт, кыайыыны уһансыбыттары чиэстиибит. Баппа5аайы нэһилиэгиттэн 74 киһи уоттаах сэриигэ ыҥырыллан саа-саадах тутан сэриилэспиттэрэ. Олортон 44 киһи кыргыһыы хонуутугар сырдык тыыннара быстыбыта, сура5а суох сүппүттэрэ…Төннөн кэлбит буойуттарбыт эйэлээх оло5ү уһансыбыттара, дьиэ- уот тэринэн о5о-уруу төрөтөн сэрии бэтэрээнэ бочуоттаах ааты ылан олорон ааспыттара.

Кыайыы күнүгэр аналлаах тэрээһиммит Баппа5аайы нэһилиэгин эр дьонноро кыттыылаах, нэһилиэк дьаһалтатын баһылыга Николаев Е.А. салайыытынан техника параатынан са5аланна, параат кыттыылаахтара, сэрии бэтэрээннэрэ олорбут дьиэлэригэр тохтоон ахтан-санаан аастылар.

Күнүс 14 ч. нэһилиэнньэ олохтоохторо, о5олор параакка та5ыстылар. Кыайыыга анаммыт болуоссакка митинг, гирлянда ууруута, э5эрдэ этиитэ, хаартыска5а түһүү ыытылынна. Төһө да тымныы тыаллаах халлаан турдар дьон-сэргэ Кыайыы күнүн көхтөөхтүк көрүстүлэр.

Баппа5аайы нэһилиэгэр 12 тыыл бэтэрээнэ, 14 сэрии кэмин оголоро олороллор. Тыыл бэтэрээннэрэ, сэрии кэмин о5олоро уонна а5ам саастаахтар салгыы кулуупка тэрээһиҥҥэ сырыттылар. Нэһилиэк дьаһалтатын баһылыга Николаөв Е.А. тыыл бэтэрээннэригэр дойду Президена Путин В.В., улуус баһылыга Винокуров С.Н. э5эрдэ суруктарын уонна тус бэйэтин, олохтоох дьаһалта аатыттан бэлэхтэри туттарда. Бырааһынньыктаа5ы минньигэс астаах остуол тула кэлбит ыалдьыттар ирэ-хоро кэпсэтэн, ырыа-тойук истэн, э5эрдэлэһэн сэргэхсийдилэр.

18ч. “Алаһа” СК бэлэмнээбит «Көрсүһүү» музыкальнай постановкатын көрдөрдө, ол кэннэ «Өйдөбүнньүк чүмэчи» ууруутугар сэрииттэн эргиллибэтэх буойуттар пааматынньыктарыгар чүмэчи уурдубут. Улуу Кыайыы 77сылын көрсөр тэрээһин көхтөөхтүк ааста.

Техника параатыгар 2 сылын кыттыбыт актыыбынай эр дьоммутугар Николаев В.М., Алексеев М.Г, Харлампьев К.Х. махталбытын тиэрдэбит. Минньигэс ас астаабыт оскуола, уһуйаан, балыыһа, кулууп, дьаһалта, ЖКХ, ЯТЭК –заправка тэрилтэлэригэр бэтэрээннэр, тэрийээччилэр ааттарыттан бар5а махтал тылларын этэбит.

Техника параата
Читать далее Улуу Кыайыы 77 сылыгар

Нэһилиэк кэскилэ – эдэр ийэлэргэ

Күндү Баппаҕаайы нэһилиэгин кэрэ, нарын эдэр ийэлэрин!
Хас биирдиибит бу орто дойдуга саамай чугастан-чугас киһибитигэр – Ийэлэрбитигэр сүрэхтэн кутуллар истиң-иһирэх тыллары этиэхпитин баҕарабыт.
Ийэ – сир үрдүгэр күндү тыл,
Ийэ – күңңэ тэңнээх күндү тыл,
Ийэ – сүрэҕи минньитэр күндү тыл,
Амарах, истиң, иһирэх тыл.

Эһиги окко түспүт оҥоһуугутунан, сиргэ түспүт симэниигитинэн, Ийэ буолар дьолу биэрбит, олоҕу бэлэхтээбит аанньалы түстүүр таҥара.
Быйыл 2022 сылга Саха Республикатыгар Ийэ сыла биллэриллибитэ. Ийэлэргэ боломто ууруллар, Ийэ оруолун үрдүктүк чиэстээн күндү тыллар туһаайыллаллар.


Алаһа дьиэ араҥаччылара холумтаҥҥыт сылаас буоллун,
Дьиэ кэргэҥҥитин амтаннаах аһынан күндүлээҥ,
Иллэҥ кэмҥитигэр тапталгытын ууран тикпит таҥаскыт сылаас буоллун,
Илиигит сылааһын ууран олордубут үүнээйигит быйаҥнаах буоллун.
Күннээҕи түбүккүт истиҥ сыһыантан чэчирии сайыннын,
Аламай күҥҥүт сыдьаайа тыктын,
Алаһа дьиэҕитигэр дьол,таптал уйаланнын.
Кырачаан оҕолоргут ымыылаах буоллуннар,
Бэйэ бэйэҕэ өйөбүллээх буолуҥ,
Таптыыр,таптатар дьолун билиҥ,
Олоххут кэрэни эрэ кэрэһэлээтин.
Кэскили эрэ түстээтин,
Үөрүү үктэллээх,
Дьоллоох олох аргыс буоллун,
Дьол-соргу тосхойдун!

Читать далее Нэһилиэк кэскилэ – эдэр ийэлэргэ

“Эн, комсомол – мин дьолум…”

Баппа5аайы нэһилиэгэр комсомол ячейката 1933 сыл. күһүн тэриллибитэ. Комсомол сэкирэтээринэн аан бастаан Шамаева Мария Ефимовна уонна солбуйааччытынан Шамаев Тит Иванович үлэлээбиттэрэ.
Икки учааскларга биирдии бюролар тэриллибиттэрэ. Холкуос үрдүнэн биир комитет үлэлээбитэ. Оччотооҕу комсомолецтар орто оскуоланы бүтэрэн бараннар производствоҕа 2 сыл үлэлииллэрэ.
Үлэҕэ көҕүлүүр сыаллаах ыччат- комсомольскай звенолара тэриллибиттэрэ. Нэһилиэккэ комсомольскай тэрилтэ

Читать далее “Эн, комсомол – мин дьолум…”

ИЛБЭҤЭ СУЛУСТААХ ИЙЭЛЭРЭ

Ийэбит – күннээх тэҥэ киһибит

Ийэбит – күн сирин кэрэтэ.

Ийэбит – күн сирин көрдөрбүт

Аан дойду – дьиэ кэргэнин тутулун төһүүтэ!

Күн сиригэр Ийэ баар буолан киһи аймах төрүүр-ууһуур, дойдуну тутар- сайыннарар.

Ийэттэн саҕаланар дьиэ кэргэн нус-хас олоҕо, дьиэ кэргэн олоҕуттан үөскүүр уопсастыба төрүт укулаата, дьон-аймах сайдар-чэчириир олоҕо.

Бүлүү улууһун Баппаҕаайы нэһилиэгэ бүтүн Саха Республикатын үрдүнэн 13 Герой ийэлэрдээҕинэн аар саарга аатырар, суон сураҕырар. Уонтан тахсалыы оҕолоох Герой ийэлэрбит элбэх ыччаты тэнитэн, хас да көлүөнэ дьону олох устун эрэллээхтик хаамтара сылдьалларыттан, ама ким киэн туттубат буолуой!

Бу 13 Герой ийэлэрбититтэн 144 оҕо күн сирин көрөн, былыта суох дьоллоох оҕо сааһы билэн улаатан, үөрэхтэнэн үлэһит, ыал-күүс буолан республика араас муннуктарыгар олохсуйан, төрөөбүт Илбэҥэлэрин бар дьоҥҥо ааттаталлар. Онтон 13 Герой ийэлэрбит ити ыччаттарыттан 376 сиэн, 335 хос сиэн, 11 хос хос сиэн төрөөн-ууһаан, 866 киһиэхэ тиийэн, сирдээҕи олохпутун киэргэтэ сылдьаллар. Саха дьоно маны элбэх силистээх-мутуктаах, хойуу лабаалаах сириэдийэ үүнэн турар Аал – луук маска саамай сөпкө холууллар.

Бу ыччаттар ортолоругар талааннаах учуонайдар, элбэх үтүөкэннээх учууталлар, эмчиттэр, быраастар, норуот хаһаайыстыбатын араас салааларыгар ситиһиилээхтик үлэлии сылдьар инженердэр, тутааччылар, экономистар, араас бааннар үлэһиттэрэ, предпринимателлэр, республика Правительствотын аппаратын эппиэттээх үлэһиттэрэ уо.д.а.бааллар.

2018с. Герой ийэлэрбитин чиэстээн, ааттарын үйэтитэр сыаллаах Баппаҕаайы нэһилиэгин дьаһалтатын көмөтүнэн Ийэ скверин үөрүүлээх быһыыга-майгыга олоҕуран туруорбута.

Ийэ күнүгэр анаан Ийэ скверин үөрүүлээхтик арыйыыга нэһилиэк дьоно-сэргэтэ, Герой ийэлэр, кинилэр оҕолоро, сиэннэрэ кэлэн кыттыыны ылан, ахтан-санаан аастылар, үөрүүлэрин үллэһиннилэр.

Читать далее ИЛБЭҤЭ СУЛУСТААХ ИЙЭЛЭРЭ

Прокопьева Мария Алексеевна 100 саастаах үбүлүөйэ

Төрөппүттэрбит – холобур буолар дьон
Биһиги ийэбит Прокопьева Мария Алексеевна 1921 сыл от ыйын 1 күнүгэр «Силээн» сиригэр «Бэс балаҕан» диэн өтөххө, күн сирин көрбүтэ. Ийэтэ, Прокопьева Анна Ивановна. Аҕата, Прокопьев Алексей Семенович. Кинилэр 13 оҕоломмуттарыттан 2 –ки оҕо кыраларыгар төннүбүттэр. Улаатан киһи буолбуттара 11 оҕо эбит. 3 оҕону дьон ииттэ ылбыттар.
Аҕалара Өлөксөй байанайдаах булчута, ийэбит, булт аһынан олорбуппут диэн кэпсээччи.

Читать далее Прокопьева Мария Алексеевна 100 саастаах үбүлүөйэ